28 Απριλίου 2014

Πόσο ωφέλιμη για την υγεία είναι τελικά η υψηλή HDL, "καλή" χοληστερίνη;


Η χοληστερόλη είναι σημαντικό λιπώδες συστατικό των μεμβρανών όλων των κυττάρων, το οποίο παράγεται κυρίως από το ήπαρ. Ωστόσο, η ύπαρξη υψηλών επιπέδων χοληστερόλης συνιστά έναν από τους βασικούς προδιαθεσιακούς παράγοντες για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου.


Ο λόγος για τον οποίο συμβαίνει αυτό, είναι γιατί τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης ενοχοποιούνται για τη στένωση του αυλού των στεφανιαίων αρτηριών. Το λιπώδες συστατικό της χοληστερόλης μαζί με άλλα συστατικά, εναποτίθεται στα τοιχώματα των αγγείων, δημιουργώντας αθηροσκληρωτικές πλάκες. Οι αθηρωματικές πλάκες κατακάθονται στα τοιχώματα των στεφανιαίων αρτηριών με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη ροή του αίματος προς την καρδιά.

Οι στεφανιαίες αρτηρίες, ωστόσο, δεν είναι οι μόνες που βλάπτονται από αθηροσκλήρωση. Αθηροσκληρωτικές πλάκες μπορεί να σχηματιστούν σε οποιαδήποτε αρτηρία του κυκλοφορικού συστήματος, και ως εκ τούτου, να περιοριστεί η αιματική ροή σε οποιοδήποτε όργανο του συστήματος. Άρα τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης συνιστούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για όλα τα όργανα, κυρίως όμως για την καρδιά, τον εγκέφαλο, τα νεφρά και το έντερο.

Τι είναι η «καλή» χοληστερόλη HDL και τι η «κακή» LDL;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι χοληστερόλης, η HDL και η LDL χοληστερόλη ή όπως συνηθίζεται να λέγεται, η «καλή» και η «κακή» χοληστερόλη. Τα υψηλά επίπεδα της καλής χοληστερόλης (HDL) ωφελούν τον οργανισμό ενώ τα υψηλά επίπεδα της κακής (LDL) χοληστερόλης είναι επιβλαβή για τον οργανισμό, καθώς αποτελούν παράγοντα κινδύνου, όχι μόνο για στεφανιαία νόσο αλλά και για εγκεφαλικό. Οι δύο τύποι χοληστερόλης εξετάζονται αναλογικά, γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρχουν αυξημένα επίπεδα «καλής» και μειωμένα επίπεδα «κακής» χοληστερόλης, προκειμένου η τιμή του λόγου της HDL/LDL χοληστερόλη να μην ξεπερνά τα 5,0.

Τι κάνει η HDL χοληστερόλη και πώς αξιολογούνται οι τιμές της;

Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL) ή HDL χοληστερίνη είναι μία από τις πέντε τάξεις λιποπρωτεϊνών. Οι λιποπρωτεΐνες είναι μόρια τα οποία επιτρέπουν τη μεταφορά των λιπιδίων, όπως η χοληστερίνη, τα φωσφολιπίδια και τα τριγλυκερίδια, μέσα στο εξωκυττάριο υγρό, όπως το αίμα

Η HDL μεταφέρει κυρίως χοληστερόλη και φωσφολιπίδια. Σε υγιείς ενήλικες σχεδόν το 30% της χοληστερίνης μεταφέρεται με την HDL. Η κύρια πρωτεΐνη της HDL είναι η απολιποπρωτεΐνη Α1 (από Α1), η αποΑ2 ή η αποΕ. Αυτές οι πρωτεΐνες έχουν αμφιπαθείς α-έλικες και με αυτόν τον τρόπο μπορούν να διαλυτοποιούν τα λιπίδια στα υγρά του σώματος.

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα HDL είναι παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση αθηρωματικών πλακών, ενώ η αύξηση των επιπέδων της HDL έχει δείξει ότι βελτιώνει την υγεία του
καρδιαγγειακού συστήματος .

Σύμφωνα με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Αθηνών επίπεδα HDL Χοληστερόλης:

 < 40 mg/dL      à   Ο κυριότερος κίνδυνος καρδιοπάθειας

 40 - 59 mg/dL  
à  Υψηλότερα επίπεδα είναι καλύτερα

 >60 mg/dL       
à Θεωρείται προστατευτική έναντι καρδιοπαθειών

Είναι πραγματικά, όμως, ωφέλιμη η υψηλή καλή χοληστερόλη;

-Δεν μας προστατεύει τελικά από καρδιαγγειακά επεισόδια, λένε τώρα οι επιστήμονες. 

Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η ανεβασμένη κακή χοληστερόλη (LDL) έχει αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία μας, ενώ η υψηλή καλή (HDL) θετικό. Παρ' όλα αυτά, μια νέα έρευνα έρχεται να αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς για την προστατευτική δράση της καλής χοληστερίνης στην καρδιά. Ειδικότερα, ερευνητές εξέτασαν 116.000 άτομα, εκ των οποίων ένα ποσοστό 2,6% είχε γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση υψηλής καλής χοληστερίνης. Οι επιστήμονες ωστόσο διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε κάτι που να αποδεικνύει ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι κινδύνευαν λιγότερο από καρδιοπάθεια.

Η δρα Σεκάρ Καθίρεσαν μαζί με τους υπόλοιπους συγγραφείς της μελέτης από Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική έκδοση The Lancet ισχυρίζονται ότι: «Ορισμένοι γενετικοί μηχανισμοί που ανεβάζουν την τιμή της καλής χοληστερόλης στο αίμα δεν φαίνεται να μειώνουν τις πιθανότητες εμφράγματος του μυοκαρδίου. Αν, για παράδειγμα, η λήψη ενός φαρμάκου αυξήσει την καλή χοληστερόλη, δεν μπορούμε να θεωρήσουμε δεδομένο ότι έτσι θα περιοριστεί ο κίνδυνος» 

Έτσι λοιπόν, από τη μία, η καλή χοληστερόλη HDL είναι καλό να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, από την άλλη δεν αρκεί αυτό για να προστατευτεί κάποιος, αφού παίζουν και άλλοι παράγοντες ρόλο. Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι πρέπει να γίνουν και άλλες μελέτες που να αποδεικνύουν την προστατευτική δράση ή μη της HDL για την υγεία.